انواع فیزیوتراپی بررسی جامع انواع فیزیوتراپی ها و کاربردهای آنها
مقدمهای بر انواع فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یا درمان فیزیکی، یک رشته پزشکی است که به تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات حرکتی و عوارض ناشی از آسیبها یا بیماریها میپردازد. این رشته با استفاده از روشهای غیرجراحی، هدفش بهبود کیفیت زندگی بیماران و افزایش تواناییهای حرکتی آنهاست. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف فیزیوتراپی و کاربردهای آنها خواهیم پرداخت.
تاریخچه فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ریشههای تاریخی عمیقی دارد و به زمانهای دیرین برمیگردد. از یونان باستان تا چین باستان، استفاده از حرکات ورزشی و ماساژ به عنوان روشهایی برای درمان بیماریها وجود داشته است. اما فیزیوتراپی بهعنوان یک رشته مستقل از اواسط قرن ۲۰ میلادی توسعه یافت و با پیشرفت علم پزشکی و تکنولوژی، روشهای جدیدی به آن افزوده شد.
انواع فیزیوتراپی
فیزیوتراپی Orthopedic (ارتوپدی)
این نوع از فیزیوتراپی به درمان آسیبها و اختلالات سیستم حرکتی، شامل استخوانها، مفاصل، بافتهای نرم و عضلات میپردازد. فیزیوتراپیستها معمولاً برای افرادی که به دنبال بهبود پس از جراحی، آسیبدیدگی ورزشی، یا مشکلات مزمن مانند آرتریت هستند، برنامهریزی میکنند. درمانها معمولاً شامل تمرینات مخصوص، تکنیکهای دستی و مشاوره در زمینه تغییر سبک زندگی میباشد.
فیزیوتراپی Neurological (عصبی)
این نوع فیزیوتراپی برای افرادی طراحی شده است که به بیماریهای عصبی مبتلا هستند، مانند سکته مغزی، بیماری پارکینسون، یا آسیبهای نخاعی. هدف این نوع درمان، کمک به بیماران در بهبود حرکات و کارکردهای عصبی با استفاده از تمرینات، تحریکات الکتریکی، و تکنیکهای دستی است.
فیزیوتراپی Cardiopulmonary (قلب و ریه)
این نوع فیزیوتراپی به درمان بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی و تنفسی میپردازد. تمرینات بهبود عملکرد قلب و ریهها، آموزش تکنیکهای تنفسی و کنترل اضطراب از جمله روشهایی است که در این حوزه استفاده میشود. بیماران بعد از جراحی قلب یا بهدنبال مشکلات تنفسی نیز تحت این نوع درمان قرار میگیرند.
فیزیوتراپی Pediatric (کودکان)
فیزیوتراپی مخصوص کودکان به درمان اختلالات حرکتی، اختلالات رشدی و ناتوانیهای جسمی در کودکان میپردازد. این نوع درمان شامل تکنیکهایی برای بهبود مهارتهای حرکتی بزرگ و کوچک، تقویت عضلات و بهبود تعادل و هماهنگی است. فیزیوتراپیستها باید با تکنیکهای خاصی که جلب توجه کودکان را به همراه دارد، آشنا باشند.
فیزیوتراپی Sports (ورزشی)
این نوع فیزیوتراپی به درمان آسیبها و عوارض ناشی از ورزش برای ورزشکاران میپردازد. فیزیوتراپیستهای ورزشی معمولاً با استفاده از تکنیکهای خاص، تمرینات تقویتی و برنامههای بازگشت به ورزش، به ورزشکاران کمک میکنند تا به حداکثر عملکرد خود رسیده و از بروز دوباره آسیبها جلوگیری کنند.
فیزیوتراپی Geriatric (سالخوردگی)
این نوع فیزیوتراپی برای درمان مشکلات حرکتی و اختلالات سلامت در سالمندان متمرکز است. با توجه به تغییرات طبیعی که با پیری رخ میدهد، فیزیوتراپیستها به طراحی برنامههای تمرینی مخصوصی میپردازند که به حفظ استقلال و کیفیت زندگی سالمندان کمک کند.
فیزیوتراپی Women’s Health (سلامت زنان)
این نوع فیزیوتراپی به بهبود مشکلات مربوط به سیستم تولیدمثل زنان، مانند عوارض پس از زایمان، بیاختیاری ادرار و دردهای لگنی میپردازد. فیزیوتراپیستها معمولاً با تکنیکهای خاصی مانند تمرینات تخصصی و مشاوره در مورد تغییرات زندگی، به بهبود وضعیت سلامت زنان کمک میکنند.
فیزیوتراپی Manual (دستی)
این نوع فیزیوتراپی شامل تکنیکهای دستی است که برای کاهش درد و بهبود حرکت مفاصل و بافتهای نرم به کار میرود. فیزیوتراپیستها با استفاده از تکنیکهای ماساژ، کشش و حرکات مخصوص، به بیماران کمک میکنند تا درد خود را مدیریت کنند و بهبود یابند.
فیزیوتراپیست های ارتوپدی
طبق تعریف، فیزیوتراپی ارتوپدی به عنوان تخصص پزشکی مربوط به اصلاح ناهنجاری ها یا اختلالات عملکردی سیستم اسکلتی، به ویژه اندام ها و ستون فقرات، و ساختارهای مرتبط، به عنوان ماهیچه ها و رباط ها تعریف می شود.
اگر آسیب یا وضعیتی دارید که مربوط به آسیب ها و شرایطی است که اسکلت (استخوان ها)، ماهیچه ها، تاندون ها، رباط ها و فاسیا را درگیر می کند.

فیزیوتراپی ارتوپدی را می توان به عنوان یک اصطلاح کلی در نظر گرفت که تحت آن رشته هایی مانند فیزیوتراپیست های دست و فیزیوتراپیست شانه قرار می گیرند (در ادامه در مورد آن ها بیشتر توضیح خواهیم داد).
فیزیوتراپیست قلبی-تنفسی
احتمالاً در چند ماه آینده چیزهای زیادی در مورد فیزیوتراپی قلب و تنفس خواهید شنید! از آنجایی که مردم در حال بهبودی از COVID-19 هستند، فیزیوتراپیست های قلبی تنفسی از اهمیت بالایی برخوردار خواهند بود. این رشته فیزیوتراپی رشته ای است که به طور تخصصی در زمینه پیشگیری، توانبخشی و جبران خسارت بیماران مبتلا به بیماری ها و آسیب های قلبی و ریوی فعالیت می کند.
همچنین در صورت داشتن مشکلات حاد مانند آسم، عفونت حاد قفسه سینه و تروما، باید به فیزیوتراپیست قلبی-تنفسی مراجعه کنید. همچنین اگر در حال آماده سازی و نقاهت پس از جراحی بزرگ هستید. آنها همچنین می توانند طیف گسترده ای از بیماری های مزمن قلبی و تنفسی مانند بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)، فیبروز کیستیک (CF) و انفارکتوس میوکارد (MI) را درمان کنند.
فیزیوتراپیست کودکان / فیزیوتراپیست کودکان
فیزیوتراپی کودکان صرفاً ارائه خدمات فیزیوتراپی به کودکان و جوانان از بدو تولد تا حدود 25 سالگی است.
به طور معمول، افراد برای ارزیابی وضعیت/آسیب کودک خود به فیزیوتراپیست کودکان مراجعه می کنند. این می تواند شامل: عملکرد و وضعیت حرکتی درشت، از جمله قدرت، راه رفتن، انعطاف پذیری، تعادل و هماهنگی و پردازش حسی باشد. فیزیوتراپیست های اطفال معمولاً با استفاده از درمان دستی، تسهیل عملی، آموزش، ارجاع به سایر متخصصان و/یا تجویز یک برنامه ورزشی خانگی، کودکان را درمان می کنند.
فیزیوتراپیست ورزشی / فیزیوتراپیست آسیب های ورزشی
این یک تخصص فیزیوتراپی است که در درجه اول با پیشگیری از آسیب و توانبخشی بیماران و ورزشکارانی که در فعالیت های ورزشی شرکت می کنند، سروکار دارد.
فیزیوتراپیست های ورزشی می توانند از طرق مختلف به ورزشکاران کمک کنند! از افزایش قدرت بدنی، کمک به آرامش بدن، بهبود انعطافپذیری مفاصل و ماهیچهها، پیشگیری از آسیبها و درمان آسیبها، شما میتوانید برای هر ورزش مرتبطی به سراغ آنها بروید!
فیزیوتراپیست سلامت زنان
این فیزیوتراپیست ها از درمان های درمانی برای کمک به تمام اختلالات موثر بر لگن، کف لگن و مراقبت های پس از زایمان استفاده می کنند. از بی اختیاری تا پرولاپس، درد لگن یا یبوست!
شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد فیزیوتراپی می تواند این علائم را کاهش داده و در بسیاری از موارد درمان کند. اکثر زنان حتی از وجود این خدمات اطلاعی ندارند، بنابراین اگر از هر یک از موارد فوق رنج می برید، یک فیزیوتراپیست سلامت زنان است که نیاز دارید!
فیزیوتراپیست کف لگن
تحت چتر سلامت زنان، فیزیوتراپیست هایی وجود دارند که در درجه اول بر روی کف لگن تمرکز دارند. این فیزیوتراپیست ها به زنان کمک می کنند تا عضلات کف لگن خود را بازسازی کنند. این ماهیچه ها می توانند با زایمان، جراحی، بلند کردن اجسام سنگین، اضافه وزن، یبوست یا یائسگی ضعیف شوند.
ماهیچه های کف لگن از رحم (رحم)، مثانه و روده (کولون) حمایت می کنند و از استخوان شرمگاهی در جلو تا دنبالچه در پشت یک “بند” تشکیل می دهند. اگر ماهیچه ها ضعیف باشند، این می تواند بر کنترل مثانه و روده تأثیر بگذارد و در نتیجه بی اختیاری (نشت) یا پرولاپس ایجاد شود.
فیزیوتراپیست اعصاب
فیزیوتراپیستهای عصبی
فیزیوتراپیستهای عصبی متخصصانی هستند که به درمان افرادی میپردازند که با اختلالات عصبی و حرکتی ناشی از آسیبهای مغزی، نخاعی یا اختلالات حرکتی خاص روبرو هستند. این نوع درمان معمولاً شامل تکنیکهای خاص برای بهبود تواناییهای حرکتی، تعادل، و هماهنگی بیماران است.
اهداف فیزیوتراپی عصبی
1. بهبود تحرک: افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات.
2. تقویت تعادل: بهبود ثبات و جلوگیری از سقوط.
3. مدیریت درد: کاهش درد ناشی از اختلالات عصبی.
4. توانبخشی: کمک به بازگشت بیماران به فعالیتهای روزمره و مستقل.
5. آموزش: آموزش به بیمار و خانواده درباره نحوه مدیریت شرایط.
شرایطی که فیزیوتراپیستهای عصبی درمان میکنند
• سکته مغزی
• آسیب مغزی تروماتیک
• اماس (Multiple Sclerosis)
• پارکینسون
• آسیب نخاعی
• سکتههای مغزی
• اختلالات توازن
• فلج مغزی
• مشکلات اعصاب محیطی
مراحل درمان
1. ارزیابی اولیه: شامل بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و انجام تستهای حرکتی.
2. برنامهریزی درمان: طراحی برنامهای خاص بر اساس نیازهای فردی بیمار.
3. اجرا و پیگیری: استفاده از تکنیکهای مختلف فیزیوتراپی و نظارت بر پیشرفت بیمار.
4. آموزش و مشاوره: راهنمایی بیمار و خانواده درباره تمرینات خانگی و مدیریت شرایط.
تکنیک درمانی شرح هدف
تمرینات تقویتی تمریناتی برای تقویت عضلات خاص افزایش قدرت عضلات و ثبات حرکتی
تمرینات تعادلی تمریناتی برای بهبود تعادل و کنترل بدن پیشگیری از سقوط و بهبود کنترل حرکتی
تحریک الکتریکی استفاده از دستگاههای تحریک الکتریکی کاهش درد و بهبود عملکرد عضلات
حرکات نرمشی کشش و نرمش برای افزایش دامنه حرکتی بهبود انعطافپذیری و کاهش سفتی عضلات
تکنیکهای دستی استفاده از فشار و حرکات دستی بر روی نقاط خاص کاهش تنش و تسکین درد
روشهای بیوفیدبک نظارت بر فعالیتهای بدن و آموزش کنترل آنها افزایش آگاهی از بدن و بهبود کنترل حرکتی
فیزیوتراپیست دهلیزی / فیزیوتراپیست سرگیجه
سه چیز وجود دارد که شما را در این دنیا ثابت نگه می دارد: سیستم بینایی، سیستم حس عمقی و سیستم دهلیزی. به این سه چیز فکر کنید مانند پاهای روی مدفوع – اگر یکی از پاها از دست رفته یا لرزان باشد، تمام تعادل شما از بین می رود.
فیزیوتراپیست های دهلیزی (یا سرگیجه) به آموزش مجدد این سیستم کمک می کنند تا بتوانید تعادل خود را به دست آورید و از شر سرگیجه خلاص شوید. آنها از تجهیزات و تمرینات مختلف برای تنظیم مجدد سیستم شما استفاده می کنند. اگر پس از آسیب یا بیماری سر، سرگیجه، بی ثباتی یا سرگیجه را تجربه می کنید، این درمان عالی است.
فیزیوتراپیست ضربه مغزی/TBI
روش های زیادی وجود دارد که فیزیوتراپیست می تواند پس از ضربه مغزی به شما کمک کند. این روزها آنقدر آسیب دیده است که در حال حاضر فیزیوتراپیست هایی هستند که در درمان آن ها تخصص دارند!
درمان ضربه مغزی می تواند شامل درمان دستی، تمرینات هماهنگی، تمرینات تقویت عضلات گردن و رهاسازی میوفاشیال باشد.
فیزیوتراپیست دست
درمان دست درمانی ممکن است شامل آتل زدن، مراقبت از زخم، مدیریت تورم و جای زخم، ورزش، عادی سازی حس و آموزش برای تسهیل بازگشت ایمن و به موقع به کار و فعالیت های روزانه باشد.
فیزیوتراپیست دست معمولاً دارای آموزش ویژه (Certified Hand Therapist) و دانش و تجربه گسترده ای در زمینه توانبخشی دست، مچ، آرنج و شانه است.
فیزیوتراپیست پا
آیا شما یک دونده هستید؟ آیا شما ارتز می پوشید؟ آیا پای خود را جراحی کرده اید؟ اگر پاسخ شما به هر یک از موارد بالا مثبت است، قطعاً باید به دنبال فیزیوتراپیست باشید که آموزش و تجربه ای در مورد درد پا و پا داشته باشد.
اگر تا به حال پا درد داشته اید، می دانید که نادیده گرفتن آن تقریبا غیرممکن است! فعالیتهای روزمره زندگی شما همیشه تحت تأثیر قرار میگیرد و این امر واقعاً یک شکست است. در اینجا چند راه وجود دارد که فیزیوتراپی می تواند به کاهش درد پا کمک کند:
• تجزیه و تحلیل دقیق راه رفتن را انجام دهید
• ارزیابی اسکلتی عضلانی
• تقویت مچ پا، ساق پا و ماهیچه بالایی ساق پا
• بسیج پا (در صورت نیاز)
فیزیوتراپیست شانه درد
درست مانند درد پا، درد شانه نیز می تواند بر فعالیت های روزمره شما تأثیر بگذارد! فیزیوتراپیست های درد شانه بر روی اندام های فوقانی و تحرک، دامنه حرکتی و هرگونه عدم تعادل عضلانی تمرکز خواهند کرد. آنها دانش دقیقی از قسمت بالایی بدن دارند و واقعاً درک می کنند که چگونه همه عضلات با هم همکاری می کنند.
اگر شانه درد ناشی از آسیب را تجربه می کنید (یا گاهی اوقات فقط به اشتباه می خوابید!)، پس ارزش آن را دارد که به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید که بتواند یک برنامه جامع روتاتور کاف و تهویه شانه را تنظیم کند.
فیزیوتراپیست ICU
فیزیوتراپیست ها به وفور در بیمارستان ها یافت می شوند – اما بسیاری از مردم نمی دانند که آنها به ویژه در ICU (واحد مراقبت های ویژه) مورد نیاز هستند. برای بیمارانی که قادر به حرکت نیستند، یا دچار حوادث جدی شدهاند، فیزیوتراپیستها میتوانند به جابهجایی بیماران کمک کنند و به بازیابی تحرک آنها کمک کنند!
فیزیوتراپیست آنلاین / فیزیوتراپیست مجازی
با همه گیری جهانی COVID-19، فیزیوتراپیست های مجازی یا فیزیوتراپیست های آنلاین رشد تصاعدی داشته اند! فیزیوتراپی مجازی مطمئناً یک گزینه قبل از همهگیری بود، اما واقعاً کلینیکها را به سمت ارائه این گزینه به مشتریان سوق داده است. به طور معمول این فیزیوتراپیست ها در ارتباط کلامی بسیار خوب هستند و سطح دانش بالایی دارند که به آنها اجازه می دهد شرایط شما را به طور کامل توضیح دهند (به جای استفاده از درمان دستی).
صرف نظر از بیماری همه گیر، فیزیوتراپی مجازی یک گزینه عالی است اگر نمی توانید خانه خود را برای رفتن به کلینیک ترک کنید، یا اگر در نقطه ای دورافتاده از جهان زندگی می کنید که دسترسی به فیزیوتراپی سخت است. خوشبختانه، اکثر کلینیکها اکنون یک فیزیوتراپیست آنلاین دارند، بنابراین در صورت نیاز به یک فیزیوتراپیست به راحتی پیدا میشوند!
فیزیوتراپیست متحرک
نه برای تعصب یا هر چیز دیگری، اما اینها فیزیوتراپیست های مورد علاقه ما هستند! از آنجایی که خود یک کلینیک سیار هستیم، قطعاً از مزایای خدمات خود آگاه هستیم. همه فیزیوتراپیست های ما تخصص های مختلفی دارند، بنابراین ما می توانیم آسیب ها و شرایط مختلف زیادی را پوشش دهیم!
فیزیوتراپیست سیار معمولاً مراجعین را در خانه، بیمارستان، محل کارشان یا جایی مانند مرکز اجتماعی یا استخر می بیند. فیزیوتراپیست های متحرک می توانند ابزات روزانه را ببینند
کارهایی که مراجعان با آنها سروکار دارند و در صورت بیحرکتی، درمان را برای مراجعین بسیار آسان میکنند – و هیچ ترافیک، پارکینگ یا کلینیک شلوغی برای مقابله با آن وجود ندارد!
تصویر: تیم فیزیوتراپی سیار چیپرفیلد، در خدمت ونکوور و منطقه Lower Mainland BC
فیزیوتراپیست کمردرد
آیا می دانستید که کمردرد یکی از شایع ترین بیماری هایی است که برای آن به مراجعین مراجعه می کنیم؟! در مقطعی از زندگی، کمردرد را تجربه خواهید کرد – یا به دلیل آسیب دیدگی، وضعیت بدن یا وضعیت ستون فقرات. در این مرحله باید به یک فیزیوتراپیست کمردرد مراجعه کنید! آنها میتوانند از درمان دستی، کشش، روشهایی مانند یخ/گرما، درمان با امواج شوک، دستگاههای TENs، درمان اولتراسوند و تقویت استفاده کنند تا شما را به بهترین حالت خود برگردانند.
فیزیوتراپیست های کمردرد همچنین در مورد وضعیت گردن و شانه شما و همچنین ارزیابی وضعیت بدن و ارزیابی خواب کاملاً آگاه هستند. آنها تشخیص می دهند که همه این موارد می تواند نقش مهمی در سلامت کمر شما داشته باشد!
فیزیوتراپیست زانو درد
درست مانند کمردرد، زانو درد نیز یکی از اصلی ترین مسائلی است که مراجعین را برای آن می بینیم. در واقع، 10 درصد از مردان و 13 درصد از زنان، آرتروز زانو را تجربه خواهند کرد. این شایعترین حالت است، اما اغلب مراجعانی را میبینیم که تعویض کامل زانو انجام دادهاند یا تصادف/آسیب قابل توجهی در زانوهای خود تجربه کردهاند.
فیزیوتراپ سیار چیپرفیلد، دانیل باترفیلد، با یک مشتری در خانه خود برای درد زانو کار می کند.
زانو درد فیزیوتراپیست ها می توانند به روشی مشابه که فیزیوتراپیست های کمردرد می توانند کمک کنند – با استفاده از روش های مختلف با ترکیبی از درمان دستی، رهاسازی میوفاشیال و تمرینات تقویتی.
فیزیوتراپیست سالمندان
با افزایش سن، بسیاری از مشکلات فیزیکی رایج از درد مفاصل و کاهش تحرک گرفته تا کمردرد و حتی بیماری های جدی تری مانند پوکی استخوان، ام اس و پارکینسون وجود دارد. بسیاری از سالمندان با اکراه این دردها و دردها را به عنوان بخشی اجتناب ناپذیر از پیری می پذیرند و یاد می گیرند که با آن زندگی کنند، اما لازم نیست که اینطور باشد.
اینجاست که فیزیوتراپی سالمندان مطرح می شود! قرار ملاقات های منظم با فیزیوتراپیست می تواند به سالمندان کمک کند تا استقلال خود را بازیابند و سال ها احساس جوانی کنند.
فیزیوتراپیست اسکلتی عضلانی
فیزیوتراپی اسکلتی عضلانی شامل درمان اختلالاتی است که بر نحوه حرکت شما تأثیر می گذارد – نحوه کار عضلات و مفاصل شما با هم. فرقی نمیکند پاها، مچ پاها و ساقهایتان، دستها، بازوها و شانهها یا پشت و گردنتان باشد – آسیبی که حرکت را دردناک یا دشوار میکند، میتواند تأثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد.
این یک اصطلاح بزرگ است – زیرا بسیاری از فیزیوتراپیست هایی که در این مقاله از آنها صحبت کردیم از نظر فنی تحت این تعریف قرار می گیرند.
مشاور توانبخشی
مشاور توانبخشی به طور کلی مشاوره توانبخشی حرفه ای و خدمات مدیریت موردی را ارائه می دهد. به طور معمول، این مشاوران برای شرکتهای خصوصی که با استان قرارداد دارند (یعنی ICBC) کار میکنند تا خدمات کارآمدی را که الزامات قانونی را برآورده میکنند، ارائه دهند. مسئولیتهای آنها مدیریت تعداد پروندههای مشتری، ارزیابی تواناییهای حرفهای هر مشتری، رسیدگی به هرگونه محل اقامت ویژهای که در کارشان نیاز دارند، و کمک به آنها برای بازگشت به کار است.
مشاوران توانبخشی می توانند فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر باشند و می توانند به شما کمک کنند تا در صورت آسیب دیدگی یا تشخیص بیماری که مانع از کار کردن شما می شود، از منابع بیشتری برای کمک به ادامه کارتان استفاده کنید.
بهترین فیزیوتراپیست
بهترین فیزیوتراپیست کسی است که در مورد وضعیت شما آگاه باشد، به طور موثر ارتباط برقرار کند، و شما احساس می کنید می توانید به او اعتماد کنید. به زبان ساده، از امتحان کردن چندین فیزیوتراپ نترسید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با فیزیوتراپی های مشهد میتوانید به صفحه اول سایت مراجعه کنید